Ngành công nghiệp internet Trung Quốc có khá nhiều tài năng. Tuy nhiên, chỉ có những phát ngôn của Jack Ma mới được giới truyền thông săn đón và gây được sự chú ý đến công chúng.

Từng là giáo viên tiếng Anh, khả năng diễn đạt bằng của tiếng Hoa và tiếng Anh đều rất tốt. Vì thế nhà sáng lập Alibaba luôn có cách diễn đạt các ý tưởng của mình bằng các hình ảnh, so sánh thú vị. Tech in Asia tổng hợp 10 câu nói nổi tiếng nhất của ông chủ Alibaba trong năm 2015 cũng như diễn giải ý nghĩa của chúng.

1. Hãy quên thương mại điện tử (TMĐT) đi

Tôi hy vọng 15 năm sau mọi người sẽ quên TMĐT đi, bởi vì nó bình thường như điện vậy.

Đó là câu nói của Jack Ma trong bài diễn văn tại Davos vào tháng 1/2015. Ông hy vọng TMĐT sẽ trở thành một điều phổ biến, thông dụng trong cuộc sống. Đến lúc đó, không ai phải định nghĩa một thứ quá gần gũi và dễ hiểu xảy ra trong cuộc sống mỗi ngày. Nó chỉ đơn giản là TMĐT.

“Ít nhất là ở Trung Quốc, TMĐT đã trở nên phổ biến nên khách hàng không cần đến 15 năm nữa mới có thể “quên” đi TMĐT như lời “tiên tri” của Jack Ma”, Tech in Asia bình luận.

2. Khi con lợn biết bay

Lợn có thể bay trong cơn gió to. Thế nhưng, khi gió ngừng thổi, con lợn vẫn là con lợn và sẽ rơi xuống rồi chết. Điều này nghĩa là mọi người nên tìm cách kiểm soát và nắm bắt cơn gió, tìm cách để đẩy mình lên. Tôi nghĩ chúng ta không nên tìm kiếm những cơn gió mạnh tiếp theo. Điều chúng ta cần làm là để mình có thể bay được với cả những cơn gió nhẹ.

Trong một bài phỏng vấn vào năm ngoái, Sina Tech đã nhắc lại câu chuyện “chú lợn có thể bay trong cơn gió mạnh” và hỏi Jack Ma về “cơn gió mạnh” tiếp theo của nền kinh tế Trung Quốc đang ở đâu. Jack Ma cho rằng, thay vì tìm kiếm những thị trường nóng tiếp theo, doanh nhân nên tạo ra những công ty có khả năng thành công ngay cả khi rơi vào thị trường thiếu thuận lợi.

3. Hàng giả trên Taobao không phải là… hàng giả

Trên thực tế, Taobao không có nhiều hàng giả. Có một vài sản phẩm được tạo ra nhưng không được chính thức công nhận và điều đó không có nghĩa nó là hàng giả. Chúng được phân loại là “Web Products”.

Không phải bất cứ điều gì Ma nói đều đáng để ngưỡng mộ. Đây là những gì nhà sáng lập Alibaba cố gắng thuyết phục công chúng khi hãng này rơi vào vụ tranh cãi bán hàng giả trên Taobao. Một điều thú vị là ngay trong năm 2015, Jack Ma vẫn phớt lờ những cáo buộc rằng công ty đã không thực sự nỗ lực chống hàng giả. Trong khi đó, khách hàng vẫn tin tưởng rằng doanh thu của Alibaba phần lớn đến từ những sản phẩm thật, được phân phối chính thức.

4. Bài học cho con trai Jack Ma

Tôi dạy con trai rằng: con không cần thuộc top 3 trong lớp học, ở mức trung bình là tốt rồi. Chỉ có một học sinh ở mức trung bình như vậy mới có đủ thời gian để học nhiều kỹ năng khác. Tôi nghĩ rằng nếu kinh tế Trung Quốc muốn phát triển, chúng ta cần những doanh nghiệp vừa và nhỏ và những doanh nghiệp tư nhân. Và chúng ta cũng cần những doanh nhân giỏi, nhiều nghị lực.

Jack Ma đã từng nói điều này trong một bài diễn văn nhiều năm trước đây. Tuy nhiên, câu nói chỉ thực sự nổi tiếng khi nó được ghi chép vào cuốn sách ghi lại những bài phát biểu nội bộ của nhà sáng lập.

Jack Ma cho rằng trở thành một học sinh giỏi nhất lớp không quan trọng bằng việc sử dụng thời gian vào việc học ngoài trường lớp. Đây là cách học quá quen thuộc với các nước phương Tây nhưng chắc chắn là một tư tưởng kỳ lạ tại Trung Quốc, nơi mà hệ thống giáo dục vẫn coi trọng thành tích hơn những kết quả thực tiễn.

Jack Ma cũng khẳng định nền kinh tế đổi mới của Trung Quốc cần những sinh viên thế hệ mới, khác với những người được đào tạo trong hệ thống giáo dục truyền thống.

5. Khuôn mặt kỳ lạ

Mọi người hỏi tôi: Tại sao mặt anh trông dài và kỳ lạ như vậy? Bởi vì tôi nghĩ mọi thứ theo một cách khác lạ. Tôi dành cả ngày để suy nghĩ về những thứ trở ngại ngăn cản sự phát triển của công ty và nhận ra cái nào là ung thư, cái nào chỉ là cảm lạnh.

Ở vị trí quản lý cấp cao, Jack Ma thường xác định, đánh giá và giải quyết vấn đề. Không có gì ngạc nhiên, các vấn đề của Alibaba ngày càng lớn hơn như nhân viên của công ty ngày càng nhiều và nhiệm vụ của người điều hành là nhận biết và giải quyết các vấn đề đó.

6. Học cách nói “không”

Tầm nhìn của Alibaba là hướng đến khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN). Nếu một công ty lớn đến, chúng tôi sẽ không đáp ứng. Và khi một công ty vừa và nhỏ có quy mô 3-5 triệu CYN nhưng trong tương lai, họ sẽ trở thành công ty 10 triệu – 100 triệu CYN, lúc đó họ cần hợp tác với người khác. Bởi vì chúng tôi chỉ làm việc với với DNVVN. Bạn không thể dạy trung học, sau đó dạy cả cao đẳng và đại học. Bằng cách suy nghĩ một cách rõ ràng về khách hàng của bạn là ai, bạn tập trung vào thị trường đó và biết được bạn cần làm gì. Bạn cần học cách nói “không” để đối mặt với lợi nhuận và những điều cám dỗ.

Đây là bài học quan trọng của Jack Ma gửi đến doanh nghiệp: bạn đã chọn một thị trường và gắn bó với nó, bạn không nên để mình bị phân tâm và cám dỗ bởi lợi nhuận ở những lĩnh vực khác. Điều đó có thể làm bạn bối rối và không đạt được tầm nhìn ban đầu của bạn.

7. Lo lắng khi người ta hạnh phúc

Khi con người lo lắng, tôi hạnh phúc. Khi mọi người quá hạnh phúc, tôi bắt đầu lo lắng. Và những lo lắng đó không giống với những điều nhà cầm quyền lo lắng. Tôi lo lắng những điều không ai nghĩ tới.

Câu nói này của Jack Ma hàm ý chỉ về một năm gập ghềnh của nền kinh tế Trung Quốc. Thế nhưng, Jack Ma không lo lắng về những điều đó, và xem đó là vấn đề của những người khác. Ông quan tâm nhiều hơn đến những vấn đề mà xã hội đã không nhận ra và không ai cảm thấy lo lắng.

8. Tôn trọng đối thủ cạnh tranh

Khi bạn không tôn trọng đối thủ, bạn không hiểu được thế mạnh của họ. Sau đó, khi họ thành công, bạn mất một thời gian khó khăn để ứng phó hiệu quả.

Đây là một phần trong lý thuyết “Four cannots” của Jack Ma, hướng dẫn bạn cần tôn trọng đối thủ, quan tâm từ những điều nhỏ trở đi, hoặc là bạn sẽ bị đối thủ vượt qua.

9. Điều gì làm ở Trung Quốc cũng có thể làm được ở bất cứ nơi đâu

Nếu Trung Quốc có thể làm điều gì đó, tại sao các nước khác không thể làm được? Nếu nó hoạt động ở Trung Quốc thì tại sao nó không thể hoạt động ở đất nước khác?

Đây là câu hỏi tu từ của Jack Ma tại Hội nghị thượng đỉnh APEC 2015. Khi mới thành lập, Alibaba rất nhỏ bé và mọi người nghĩ rằng TMĐT không bao giờ được chấp nhận tại Trung Quốc. Thế nhưng lịch sử cho thấy Jack Ma đúng và mọi người đã sai.

Nếu phương pháp của ông có thể làm giàu tại Trung Quốc thì nó cũng có thể phát triển hiệu quả tại các nước đang phát triển. Đó là một thông điệp mạnh mẽ gửi đến các doanh nhân trong khu vực APEC.

10. Vấn đề môi trường: Đến lúc tìm giải pháp

Đã quá muộn để than phiền về tác hại của ô nhiễm môi trường.

Biến đổi khí hậu là một vấn đề nghiêm trọng. Jack Ma cũng biết điều đó. Tại hội nghị Thượng đỉnh APEC, ông chỉ ra rằng đây không phải là lúc để đổ lỗi cho nhau mà là lúc cần tìm ra giải pháp để giải quyết vấn đề.