Một nhà đầu tư thực sự sẽ không quan tâm đến những biến động hàng ngày trên thị trường mà chỉ tập trung vào lợi nhuận cổ tức và kết qủa hoạt động kinh doanh của công ty mà anh ta nắm giữ cổ phiếu

Huyền thoại đầu tư John Bolge.

Năm 2019, huyền thoại đầu tư John Bogle – người được mệnh danh là “cha đẻ” của các quỹ chỉ số – đã qua đời ở tuổi 89. Tuy nhiên, những nguyên tắc đầu tư cơ bản và cốt lõi của ông vẫn luôn được các nhà đầu tư áp dụng và thành công cho đến sau này.

Bogle sáng lập Tập đoàn Vanguard – quỹ tương hỗ nổi tiếng với các khoản đầu tư không đắt đỏ theo sát một chỉ số thị trường thay vì cố gắng đánh bại nó. Vanguard hiện là ông lớn trong ngành quản lý tài sản – vốn đã chuyển hướng sang phương pháp đầu tư thụ động và tiết kiệm hàng ngàn tỷ USD cho nhà đầu tư nhờ phương pháp này.

Dưới đây là 9 nguyên tắc vàng trong đầu tư giúp Bogle luôn đạt được lợi nhuận và đánh bại mọi nỗi lo sợ trên thị trường.

Nguyên tắc số 1: Nếu không chuẩn bị sẵn tâm lý có thể mất 20% giá trị tài sản, bạn không nên bước chân vào thị trường chứng khoán

Sự sụp đổ của thị trường chứng khoán gần đây đã chứng minh nguyên tắc cốt lõi của “cha đẻ” các quỹ chỉ số đúng đắn hơn bao giờ hết. Trước khi bước chân vào lĩnh vực đầu tư chứng khoán, bạn nên chuẩn bị sẵn sàng tâm lý rằng cổ phiếu có thể giảm giá 20% hoặc hơn thế trong một năm hoặc vài năm. Đương nhiên, sau mỗi lần giảm như vậy, cổ phiếu sẽ hồi phục và lấy lại đà tăng. Điều này có thể chỉ diễn ra trong vài tuần, vài tháng, thậm chí là vài năm. Do vậy, nếu chấp nhận đầu tư chứng khoán, bạn cần phải chuẩn bị tâm lý sẽ không thể rút tiền về trong ít nhất 5 năm hoặc lâu hơn.

Nguyên tắc số 2: Nhà đầu tư biết nắm giữ cổ phiếu trong một thời gian dài sẽ trở thành người chiến thắng. Nhà đầu tư chỉ tìm cách đánh bại thị trường sẽ sớm thua cuộc.

Tính đến giữa năm 2019, chỉ số S&P 500 của 500 công ty lớn nhất nước Mỹ đã vượt trội hoàn toàn so với 90% các quỹ tương hỗ cổ phiếu vốn hoá lớn của 15 năm trước. Nói cách khác, chỉ có 10% các quỹ tương hỗ tư nhân đứng sau bởi các chuyên gia tài chính – những người ra quyết định cẩn thận nên mua và bán gì, khi nào và tập trung vào những công ty nào – là mang lại kết quả trên trung bình. Vậy sự khác biệt này xuất phát từ đâu? Câu trả lời nằm ở mức thu phí: hầu hết các quỹ tương hỗ tư nhân thu mức phí khoảng 1% mỗi năm; trong khi đó các quỹ theo dõi chỉ số S&P 500 chỉ có mức phí dao động từ 0,1-0,2%; thậm chí ít hơn.

Nguyên tắc số 3: Một nhà đầu tư thực sự sẽ không quan tâm đến những biến động hàng ngày trên thị trường mà chỉ tập trung vào lợi nhuận cổ tức và kết qủa hoạt động kinh doanh của công ty mà anh ta nắm giữ cổ phiếu

Nguyên tắc này đồng nghĩa với việc bạn phải gắn bó lâu dài với hoạt động đầu tư nền tảng – nơi tập trung vào các công ty mà bạn là chủ sở hữu một phần giá trị thông qua cổ phiếu, theo kịp tiến độ của họ và đánh giá các yếu tố như thị phần, tỷ suất lợi nhuận; đồng thời theo dõi hồ sơ tăng trưởng, triển vọng tăng trưởng, lợi thế cạnh tranh bền vững, tỷ lệ nợ và tiền mặt…

Ngược lại, nếu bạn chỉ nhảy vào nắm giữ một cổ phiếu khi giá xuống và bán ra ngay khi giá lên mà không có hiểu biết vững chắc về công ty cũng như hoạt động kinh doanh ra sao, bạn sẽ rất dễ bị loại khỏi cuộc chơi.

Nguyên tắc số 4: Mua cổ phiếu dựa trên hiệu quả hoạt động trong quá khứ là một trong những quyết định đầu tư ngu ngốc nhất mọi thời đại

Đây là sai lầm mà đa số các nhà đầu tư vào quỹ tương hỗ thường mắc phải, thậm chí ngay cả các nhà đầu tư chứng khoán cũng không ngoại lệ. Chẳng hạn, nếu bạn thấy một quỹ tương hỗ đạt mức tăng trưởng vượt trội 50% vào năm ngoái, bạn cho rằng nếu mình nhảy vào thì cũng có thể thu lại 50% vào năm nay?

Đương nhiên, câu trả lời là không. Đó không phải là cách thị trường chứng khoán hoạt động. Bất kỳ cổ phiếu hay quỹ chỉ số nào cũng sẽ có một hoặc vài năm hoạt động tuyệt vời – một phần xuất phát từ niềm tin của các nhà đầu tư, phần khác có thể do hiệu suất hoạt động thực sự ấn tượng. Tuy vậy, điều này không kéo dài hàng năm hoặc mãi mãi. Khi đã vượt qua biên độ tăng trưởng ấn tượng, cổ phiếu sẽ đi vào chu kỳ hoạt động ở mức độ hợp lý hơn.

Do đó, khi đầu tư vào thị trường chứng khoán, hãy tập trung vào kết quả dài hạn trong tương lai thay vì nhìn vào những thành tựu ở quá khứ.

Nguyên tắc số 5: Chi phí thấp là người giúp việc trung thành để đạt lợi nhuận cao

Trong đầu tư, đừng bao giờ đánh giá thấp các quỹ tương hỗ hoặc cổ phiếu có chi phí thấp. Hãy tưởng tượng bạn có 3 lựa chọn để đầu tư: Một quỹ chỉ số thu phí 0,1% hàng năm và hai quỹ còn lại thu phí tương ứng 1% và 1,5% mỗi năm. Giả sử thị trường tăng trưởng trung bình 10% mỗi năm, như vậy giá trị cổ phiếu của bạn sẽ tăng tương ứng là 9,9%; 9% và 8,5% mỗi năm. Ba con số thoạt nhìn có vẻ không khác biệt là mấy, nhưng nếu bạn đầu tư khoảng 10.000 USD và kéo dài trong vòng 30 năm, bạn sẽ nhìn thấy sự khác biệt trong biểu đồ dưới đây.

Nguyên tắc số 6: Chi phí và cảm xúc là hai kẻ thù lớn nhất của các nhà đầu tư

Kẻ thù “chi phí” đã được phân tích kỹ lưỡng trong bảng số liệu ở trên. Tuy nhiên, bạn hãy nhớ rằng có nhiều quỹ chỉ số hoặc quỹ đầu tư thậm chí còn thu phí lớn hơn 1,5% mỗi năm.

Cảm xúc là một yếu tố khác mà các nhà đầu tư cần phải đánh bại. Thị trường luôn biến động trong thời gian gần đây và điều này có thể khiến các nhà đầu tư hoảng sợ. Nhiều người bán tháo cổ phiếu và kết quả là giá cổ phiếu ngày càng giảm hơn nữa. Khi đó, cơ hội xuất hiện nhiều hơn cho các nhà đầu tư dài hạn.

Nói cách khác, như “huyền thoại đầu tư xứ Omaha” Warren Buffett từng khẳng định: “Chúng tôi chỉ đơn giản là cố gắng tỏ ra sợ hãi khi người khác tham lam và chỉ tham lam khi kẻ khác sợ hãi”.

Nguyên tắc số 7: Khi có quá nhiều giải pháp cho một vấn đề, hãy chọn giải pháp đơn giản nhất

Đơn giản nhất luôn gắn liền với hiệu quả nhất. Khi nhắc đến hoạt động đầu tư, nhiều người cho rằng họ phải hiểu tất tần tật về thị trường hàng hoá tương lai cũng như các lựa chọn hoặc họ phải trở thành chuyên gia tài chính để có thể nghiên cứu sâu về các công ty. Tuy nhiên, hãy suy nghĩ theo cách đơn giản mà John Bogle đã từng thực hiện. Bạn có thể gửi tiền vào một hoặc nhiều quỹ chỉ số trong vài năm và cứ để nó nằm im mà không cần trở thành chuyên gia trên thị trường chứng khoán.

Nguyên tắc số 8: Đừng cố tìm kim trong đống cỏ khô, hãy mua cả đống cỏ khô về!

Khi bạn đầu tư vào một quỹ chỉ số quy mô lớn, chẳng hạn như quỹ Vanguard Total Stock Market ETF theo dõi toàn bộ thị trường chứng khoán Mỹ với mức phí cực thấp, bạn không cần phải đau đầu tìm kiếm một vài cổ phiếu có triển vọng cao trong số hàng chục ngàn cổ phiếu. Cách đơn giản nhất là bạn có thể mua tất cả chúng.

Nguyên tắc số 9: Công thức chiến thắng trong đầu tư là hãy nắm giữ thị trường thông qua quỹ chỉ số và sau đó đừng làm gì cả. Cứ ngồi yên và đợi thời gian trả lời.

Nếu bạn chọn trở thành một nhà đầu tư quỹ chỉ số, bạn chỉ cần tuân thủ nguyên tắc của mình. Hãy duy trì khoản đầu tư trong nhiều năm và đừng bao giờ tỏ ra hoảng loạn hoặc lo sợ bởi những biến động hàng ngày trên thị trường.

Hà My (Dân Sinh)