Khác với nhiều tỷ phú châu Âu giàu có nhờ tài sản của gia đình, Amancio Ortega lại có tuổi thơ đầy khó khăn. Bằng nỗ lực và triết lý kinh doanh lạ, vị doanh nhân 85 tuổi này đã trở thành người giàu nhất Tây Ban Nha với khối tài sản trị giá 77 tỷ USD.

Khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng

Amancio Ortega sinh ngày 28/03/1936 trong một gia đình nghèo ở miền Bắc Tây Ban Nha. Bố của Amancio Ortega làm công nhân đường sắt, còn mẹ làm nội trợ. Số tiền kiếm được ít ỏi khiến gia đình ông luôn ở trong tình trạng bữa đói bữa no.

Ở tuổi 13, Ortega phải nghỉ học và xin làm việc tại cửa hàng quần áo thủ công ở La Maja. Lúc đó, ông hoàn toàn chưa được học nghề, không biết gì về may mặc hay quần áo, chỉ là chân sai vặt của cửa hàng.

Ortega từng có tuổi thơ khốn khó.

Vậy nhưng càng làm, ông càng tìm thấy niềm yêu thích với các sản phẩm may mặc. Ortega không ngừng học hỏi, sáng tạo ra các mẫu quần áo của riêng mình. Mối lương duyên của ông với người bạn đời Rosalia Mera cũng nảy nở từ đây.

Đến tuổi thanh niên, Amancio làm công việc giao hàng kiêm trợ lý cho một cửa hàng áo sơ mi nam. Công việc này giúp ông tích trữ được lượng kiến thức kinh doanh quần áo và nhanh chóng trở thành quản lý cửa hàng chuyên phục vụ nhóm khách giàu có.

Đầu năm 1970, nhờ sự giúp đỡ của gia đình và vợ, Amancio mở xưởng may tư nhân nhỏ, nhận may đồ theo đơn đặt hàng và sản xuất quần áo may sẵn. Hai năm sau, vợ chồng Ortega mở công ty chuyên sản xuất áo choàng tắm tên Confecciones Goa.

Đây được cho là tiền đề giúp Ortega lần đầu tiên cho ra đời một thương hiệu quần áo thời trang. Tên ban đầu của thương hiệu là Zobra, được lấy cảm hứng từ phim “Zobra The Greek”. Tuy nhiên do sợ bị nhầm lẫn, nhà sáng lập Amancio Ortega đã quyết định đổi thành Zara.

Nguyên tắc kinh doanh lạ và bí quyết thành công 

Ngay từ khi hoạt động, Ortega đã xác định và tuân thủ chặt chẽ 2 nguyên tắc hoạt động: thay mới sản phẩm với tốc độ nhanh chóng mặt (mỗi tuần thay mới sản phẩm 2 lần) và cung ứng các đơn đặt hàng cực nhanh (tối đa là 48 tiếng).

Thời điểm bấy giờ, một sản phẩm thời trang có thể mất tới vài tháng để thiết kế, hoàn thiện, phân phối và bán tại cửa hàng. Tuy nhiên, với Zara, tất cả các khâu này sẽ được hoàn thiện trong vòng 3 tuần. Thậm chí có những sản phẩm, từ ý tưởng thiết kế đến thành phẩm lên kệ chỉ mất… 10 ngày.

Nguyên tắc hoạt động của Zara dựa trên tốc độ.

Những sản phẩm nào sức mua giảm hoặc khách góp ý chê, quản lý cửa hàng có nhiệm vụ tìm hiểu nguyên nhân, đồng thời tìm hiểu xem khách hàng đang có nhu cầu tìm kiếm gì và báo cáo với bộ phận thiết kế cấp cao hơn.

Với phương châm kinh doanh dựa trên hệ thống phân phối Just in time – luôn bắt kịp xu hướng, Zara đẩy nhanh vòng quay sản phẩm lên đến 300% so với các đối thủ. Điều này cũng giúp Zara tối ưu hóa được hàng tồn kho, hàng cần bán sẽ giảm giá và trong trường hợp thất bại cả một bộ sưu tập, mức độ thiệt hại sẽ không đáng kể.

Một điểm đặc biệt thú vị khác là Zara không quảng cáo. Amancio Ortega cho rằng quảng cáo là không thực tế, thay vì chi tiền cho quảng cáo thì mở thêm cửa hàng tốt hơn.

Chiến lược kinh doanh này là con át chủ bài trong hoạt động kinh doanh của Amancio nhiều năm sau đó và giúp Zara trở thành một trong những chuỗi bán lẻ thời trang nổi tiếng khắp thế giới.

Năm 1985, Ortega và vợ Mera thành lập tập đoàn Inditex Group có trụ sở tại Madrid, một tập đoàn bán lẻ thời trang lớn nhất thế giới. Vậy là từ một doanh nghiệp gia đình, công ty của Amancio đã trở thành một tập đoàn đa quốc gia trong lĩnh vực hàng quần áo.

Đến năm 1990, ở bất kỳ thành phố nào có từ 100.000 cư dân trở lên ở Tây Ban Nha đều có một cửa hiệu Zara. Inditex, công ty mẹ của Zara, hiện nay đã có gần 6.500 gian hàng tại 88 quốc gia trên toàn cầu.

Hiện Ortega nắm trong tay nhiều thương hiệu quần áo nổi tiếng châu Âu như Pull & Bear, Massimo Dutti, Bershka, Kiddys, hay Class, Stradivarius… Thế nhưng thương hiệu nổi tiếng nhất làm nên tên tuổi của Amancio Ortega và Inditex lại là Zara. Doanh số của các sản phẩm mang tên Zara chiếm tới gần một nửa tổng doanh số của cả tập đoàn.

Giàu có nhưng sống giản dị

Mặc dù tạo nên một đế chế khổng lồ về quần áo nhưng “bố già” của ngành thời trang nhanh lại không mấy quan tâm đến phong cách ăn mặc của bản thân.

Amancio được xem là một tỷ phú khiêm nhường và đầy bí ẩn.

Vốn giản dị và kín tiếng, Ortega thường lựa chọn áo thun trắng, áo khoác xanh, quần xám cho trang phục thường ngày, đặc biệt là tránh mặc các sản phẩm của Zara.

Mặc dù đã rút khỏi ghế chủ tịch hội đồng quản trị của Inditex vào 2012, Ortega không rời bỏ hoàn toàn “đứa con” của mình. Ông vẫn đến trụ sở công ty tại Arteixo hầu như mỗi ngày, ăn trưa tại canteen với nhân viên. Amancio được xem là một tỷ phú khiêm nhường và đầy bí ẩn.

Năm 2001, Amancio Ortega thành lập quỹ từ thiện mang tên mình, tập trung vào phát triển giáo dục và phúc lợi xã hội. Năm 2017, quỹ này quyên góp đến 344 triệu USD cho các bệnh viện công ở Tây Ban Nha nhằm nâng cấp thiết bị điều trị ung thư vú.