Mười năm trước, Justin Kan và Emmett Shear đã bán công ty phần mềm ứng dụng Kiko, và đang ấp ủ một dự án mới. Họ có một ý tưởng về livestream video nhưng không biết làm cách nào để phát triển nó. Vì thế họ đã gửi email cho bộ phận kỹ thuật của đại học MIT, yêu cầu tìm một “chuyên gia phần cứng” cho dự án còn chưa định hình của mình

Kyle Vogt, khi ấy là một sinh viên trẻ yêu thích lĩnh vực robot, đã đáp lại yêu cầu trên. Họ gặp nhau ở một quán cà phê nơi Kan và Shear trình bày ý tưởng cho Vogt trước khi bay đến San Francisco. Khi cả hai vừa đáp xuống sân bay, họ nhận được email của Vogt với một file PDF đính kèm, trong đó có vẽ các chi tiết kỹ thuật của phần cứng cho camera livestream họ đề xuất trên lý thuyết.

“Anh chàng này là một viên ngọc quý. Chúng ta phải mời anh ấy ngay”, khi ấy Kan đã thốt lên như thế.

Họ đã làm vậy. Vogt đã phát triển sản phẩm này thành một start-up, Justin.tv, và rồi cùng với Shear lập một phiên bản nâng cấp mang tên Twitch. Sau đó, Vogt sáng lập một công ty khác, Cruise Automation. Trong vòng ba năm, Vogt đã đạt được điều mà ít người khởi nghiệp trong giới công nghệ dám mơ đến: Twitch, nhà cung cấp dịch vụ video-streaming cho các game thủ đã bán cho Amazon với giá gần 1 tỷ USD. Vào hôm 10/3, Cruise, một start-up về xe tự lái, được General Motors mua lại với giá còn cao hơn thế.

Vogt là doanh nhân khởi nghiệp mới nhất của Thung lũng Silicon có bàn tay của vua Midas, khi biến bất cứ nơi đâu anh chạm vào thành vàng. Anh được nhiều đại gia săn đón khi mà giới công nghệ đang bắt đầu nhảy vào những lĩnh vực truyền thống như ô tô.

“Ở Cruise, anh ấy là người duy nhất chỉ cần ba tháng để xây dựng từ con số không thành một mẫu xe hoàn chỉnh có cả phần cứng và phần mềm. Đó là một tài năng hiếm có”, Sam Altman, giám đốc chương trình hỗ trợ khởi nghiệp Y Combinator nói. “Tôi dự đoán Kyle sẽ là CEO tiếp theo của GM”.

May mắn cũng đứng về phía Vogt. Người kỹ sư 30 tuổi này đã phát triển hai công nghệ – livestream video và xe tự lái – đúng lúc chúng lọt vào tầm ngắm của các công ty lớn lắm tiền nhiều của. Nhưng những người biết Vogt cho rằng thành công của anh là sự kết hợp giữa khả năng kỹ thuật, óc kinh doanh nhạy bén và khát khao chinh phục đỉnh cao của anh.

“Anh ấy không những không sợ các vấn đề kỹ thuật hóc búa mà còn luôn tìm kiếm chúng”, Michael Seibel, đồng nghiệp cũ của Vogt đồng thời là đối tác của chương trình hỗ trợ khởi nghiệp Y Combinator nói.

“Anh ấy không chỉ trực tiếp làm việc với các vấn đề kỹ thuật của việc chế tạo xe tự lái. Điều làm cho Vogt đặc biệt là anh luôn quan tâm đến sự tương tác giữa người lái với loại xe này”, Nabeel Hyatt, nhà đầu tư của Spark Capital, quỹ cấp vốn ở vòng đầu cho Cruise nói.

“Anh ấy rất đa tài”, ông nói. “Ngoài việc là một lập trình viên cừ khôi, anh ấy còn có những hiểu biết rất sâu về marketing, thương hiệu và trải nghiệm của người dùng”.

Các đồng nghiệp cũ và nhà đầu tư cho biết Vogt có một nỗi ám ảnh thường trực về robot. Anh là người tham gia những thử nghiệm đầu tiên về xe tự lái ở MIT và trải qua những kỳ thực tập ở các công ty chế tạo robot như iRobot và BattleBots. Khi còn làm ở Justin.tv, Vogt đã ấp ủ một kế hoạch phát triển robot vận chuyển bia nhưng chưa bao giờ trở thành hiện thực. “Anh ấy biết mọi thứ về robot”, Kan nhận xét.

Vào mùa thu năm 2013, Vogt rời Twitch để sáng lập start-up của riêng mình (Amazon đã mua Twitch một năm sau đó). Anh đã cộng tác với anh trai của Kan, Daniel, người gặp Vogt ở Justin.tv. Sau đó, họ giới thiệu ý tưởng của mình – hệ thống xe tự lái – cho Y Combinator, một chương trình khởi nghiệp nổi tiếng với việc hỗ trợ các công ty phần mềm như Airbnb và Dropbox.

Y Combinator trước đó chưa từng làm về ô tô. Cruise là chương trình hỗ trợ đầu tiên của họ trong lĩnh vực này. Nhưng các đối tác biết Vogt. Và họ thấy kế hoạch mới của anh giống như điều anh đã làm ở Justin.tv và Twitch, xây dựng một hệ thống video-streaming từ con số không. “Anh ấy đang làm điều tương tự như trước. Dấn thân vào một vấn đề chưa ai giải quyết”, Seibel nói.

Trong vòng một năm, nhóm của Cruise đã chế tạo được mẫu xe thử nghiệm. Nhóm đã đưa những người đứng đầu Y Combinator đi một vòng trên xa lộ 101 ở Bắc California bằng chiếc xe này. “Cảm giác thật là tuyệt”, Kan, người hiện nay cũng là đối tác của Y Combinator chia sẻ. “Tôi đã thử ngồi trong xe và quyết định dốc tiền đầu tư ngay”, Altman nói.

Vogt cũng cho thấy khả năng thu hút nhân tài của mình. Vào tháng 9 năm ngoái, Cruise đã mời Andrew Gray, kỹ sư trưởng phụ trách phần mềm tự lái máy bay của Tesla, làm phó chủ tịch của công ty. Động thái này đã làm xôn xao những người trong đang làm trong lĩnh vực robot tự động.

Trong năm ngoái, Vogt đã quyết định tập trung vào xây dựng nền tảng tự lái hoàn chính. Chiến lược này đã đưa start-up của anh đối đầu với Google, mà theo nhiều nguồn tin trong ngành, hệ thống của hai công ty này có nhiều điểm tương đồng. Giờ đã là người của GM, Vogt hiện có nhiều nguồn lực để tùy ý sử dụng hơn, nhưng anh cũng sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt của nhiều ông lớn trong làng công nghệ hơn.

Khó mà tưởng tượng được Vogt, người thường nhảy từ start-up này sang start-up khác, sẽ gắn bó với hãng chế tạo xe hơi hơn 98 tuổi ở Detroit này. Nhưng những người gần gũi với Vogt khẳng định lần nay anh muốn ở lại công ty lâu dài. Có thể GM đã đưa ra ràng buộc nào đấy, và đó là một quyết định sáng suốt của công ty.

“Google sẽ vẫn là một đối thủ đáng gờm”, Altman nói. “Nhưng kinh nghiệm cho thấy những start-up chỉ tập trung làm một thứ thường chiến thắng, hết lần này qua lần khác”.

Theo Nam Nguyễn

Trí Thức Trẻ/Genk/Recode.net