Kết hợp truyền thống địa phương và công nghệ hiện đại, một startup dùng đất để xây dựng những ngôi nhà vừa túi tiền.

Được thành lập vào năm 2016, Eco-dôme Maroc áp dụng truyền thống địa phương vào công nghệ hiện đại để xây dựng các tòa nhà hình vòm. Startup này cho rằng giải pháp của họ rẻ, tiết kiệm năng lượng và bền vững hơn với môi trường so với nhà bê tông thông thường.

Nhà sáng lập Youness Ouazri đã khám phá ra “truyền thống xây dựng bằng đất rất phong phú” được các thế hệ trước sử dụng khi đi du lịch khắp đất nước. “Chúng tôi chỉ đơn giản sử dụng bí quyết có sẵn này và điều chỉnh nó theo công nghệ hiện đại để thân thiện với môi trường, tiết kiệm chi phí và triển khai nhanh”, ông nói.

Một ngôi nhà được công ty xây dựng ở Tiflet, phía Tây Bắc Morocco. Ảnh: Eco-dôme

Mỗi ngôi nhà Eco-dôme xây dựng là duy nhất. Sau khi nhận đặt hàng, công ty sẽ phân tích thành phần đất tại chỗ để xác định tính phù hợp cho việc xây dựng. Một lượng nhỏ vôi và xi măng sẽ được phối trộn với nguồn đất đó để cho ra thành phần vật liệu tối ưu.

Sau đó, công ty chạy các mô hình mô phỏng nhiệt độ để xác định độ dày lý tường cho tường, nhằm hấp thụ nhiệt độ trong mùa hè và giữ ấm vào mùa đông. “Điều này có nghĩa là căn nhà sẽ sử dụng ít năng lượng nhất có thể cho việc sưởi và làm mát, đôi khi là không cần sử dụng năng lượng gì cả”, Ouazri nói.

Các ngôi nhà cũng được xây dựng nhanh hơn so với một ngôi nhà tiêu chuẩn. Giá dao động từ 2.500 dirham Morocco (247 USD) đến 4.500 dirham Morocco (445 USD) mỗi m2, và có thể thay đổi tùy loại đất và địa điểm. Theo Ouazri, chi phí có thể rẻ hơn một phần ba so với một ngôi nhà tiêu chuẩn, chủ yếu do đã loại bỏ phần lớn nguyên liệu thô cần mua bằng đất tại chỗ. “Chúng tôi cũng bỏ được các công việc hậu cần liên quan hạn như vận chuyển vật liệu đến địa điểm”, ông cho biết.

Các ngôi nhà của Eco-dôme được xây dựng bằng các kỹ thuật khác nhau, tùy theo hình dạng thiết kế. Với những kiến trúc vòm, công ty áp dụng phương thức gọi là “superadobe”, được kiến trúc sư người Mỹ gốc Iran Nader Khalili nghĩ ra vào những năm 1980. Theo đó, họ sử dụng các túi polypropylen chứa đầy đất để xếp chồng lên nhau. Với các sơ đồ hình chữ nhật, họ có thể dùng cấu trúc khung gỗ.

Một ngôi nhà được công ty xây dựng ở Benslimane Valley. Ảnh: Eco-dôme

Ngôi nhà đầu tiên do Eco-dôme xây dựng được hoàn thành vào năm 2017, rộng 72 m2 ở vùng nông thôn gần thủ đô Rabat. Khách hàng xây dựng nó để làm nhà nghỉ mát. Kể từ đó, công ty đã xây dựng hơn 100 nhà mái vòm tại 40 địa điểm. Công trình lớn nhất là một trung tâm văn hóa rộng 250 m2 ở Agouim, khu vực có khí hậu khắc nghiệt với mùa đông âm độ và mùa hè thiêu đốt.

Eco-dôme Maroc đã nhận khoảng 300.000 USD vốn đầu tư cho đến nay và tuyển dụng 17 người. Họ có 3 nhóm khách hàng chính: chủ đất muốn xây một ngôi nhà chính hoặc phụ theo hướng sinh thái nhất có thể; nhà đầu tư du lịch nông thôn, du lịch sinh thái; chính quyền và cộng đồng địa phương muốn xây dựng trường học hoặc cơ sở hạ tầng khác cho giáo dục và chăm sóc sức khỏe. Eco-dôme đặt mục tiêu tiến ra nước ngoài, với hai địa điểm đầu là Tunisia và Bờ Biển Ngà.

Youssef El Ganadi, Giáo sư kiến trúc tại Đại học Quốc tế Rabat, đánh giá phương thức xây dựng của startup này là “sự đổi mới tiết kiệm” thú vị, nhằm tạo ra những ngôi nhà giá cả phải chăng và bền vững về môi trường cho mọi tầng lớp xã hội. Tuy nhiên, ông cho rằng nó cũng hạn chế bởi rào cản văn hóa.

“Ở Morocco và Bắc Phi nói chung, nhiều người có tâm lý thích nhà làm bằng bê tông vì tin rằng nó hiện đại và chắc chắn hơn”, ông giải thích. Vì vậy, startup này bị giới hạn trong phạm vi những khách hàng quan tâm đến môi trường hay nhu cầu xây dựng ngôi nhà thứ hai để nghỉ dưỡng.

Ngoài ra, Giáo sư Ganadi cũng đặt câu hỏi về khả năng chống động đất của công trình. Vào tháng 9, Morocco hứng chịu trận động đất khiến gần 3.000 người thiệt mạng. Phản hồi vấn đề, Ouzrai nói Eco-dômes tuân thủ các quy định xây dựng địa phương và bốn tòa nhà của họ ở gần tâm chấn vẫn không hư hại.

“Đất tồn tại lâu hơn các vật liệu công nghiệp. Ở một số vùng nhất định, chúng ta có những tòa nhà được xây dựng từ hàng nghìn năm trước. Với bảo trì thích hợp, nhà vòm của chúng tôi cũng có thể tồn tại mãi”, ông tự tin.

Anh Kỳ (theo CNN)