Với nhiều người, câu hỏi về việc lãnh đạo được hình thành do bẩm sinh hay rèn luyện thật sự mang tính trí tuệ, nên được đem ra thảo luận trong trường học hay những lúc trà dư tửu hậu. Nhưng với những người ở vị trí nắm quyền tuyển dụng, thăng chức và sa thải, câu hỏi “Ai có phẩm chất lãnh đạo” chắc chắc có tầm quan trọng lớn hơn nhiều.

Tìm ra câu trả lời đúng có thể thúc đẩy văn hóa và hiệu suất của doanh nghiệp lên tầm cao mới. Ngược lại, chọn câu trả lời sai có thể nhấn chìm cả một tập thể.

Vậy thì câu trả lời là gì? Dĩ nhiên, do chúng ta đang nói về cuộc sống thực, câu trả lời không hề đơn giản chút nào. Thực tế là, có một số phẩm chất lãnh đạo là bẩm sinh. Mặt khác, có hai phẩm chất lãnh đạo then chốt có thể được phát triển thông qua rèn luyện và kinh nghiệm, và quả thực chúng cần phải như vậy.

Trước khi đi xa hơn, hãy nói về định nghĩa của lãnh đạo. Lãnh đạo bao gồm 5 phẩm chất quan trọng. Tuy nhiên, những phẩm chất trên không bao gồm tính liêm chính, mặc dù đó là yêu cầu cần có với bất kỳ vị trí lãnh đạo nào, hoặc trí thông minh – tấm vé thông hành trong thương trường khốc liệt hiện nay. Lãnh đạo cũng không bao gồm sự chín chắn về cảm xúc, một điều cần thiết khác. Đây là ba đặc tính cơ bản, những điều kiện nền tảng bắt buộc phải có.

Vậy thì hãy nói rộng hơn. Từ kinh nghiệm của tôi, phẩm chất quan trọng đầu tiên của lãnh đạo là tư duy tích cực. Đây là năng lực duy trì bầu nhiệt huyết và thái độ lạc quan ở cả trong thời điểm thuận lợi hay khó khăn.

Phẩm chất thứ hai là khả năng truyền cảm hứng cho người khác, giúp họ giải phóng năng lượng của mình để đảm đương bất cứ nhiệm vụ khó khăn nào.

Phẩm chất thứ ba là tính quyết đoán, năng lực đưa ra những quyết định khó khăn, để nói “có” hay nói “không”, chứ không phải “có lẽ”.

Phẩm chất thứ tư là năng lực thực hiện, nói một cách đơn giản là khả năng hoàn thành công việc.

Phẩm chất thứ năm và cuối cùng, lãnh đạo phải có đam mê. Lãnh đạo là người phải biết đổ mồ hôi, biết quan tâm và tin tưởng người khác.

Như bạn có thể hình dung, tư duy tích cực và khả năng truyền cảm hứng là những phẩm chất mang tính bẩm sinh cao. Về cơ bản, chúng thuộc về tính cách con người. Tương tự như vậy, đam mê cũng là do trời sinh. Một số người dường như luôn thể hiện trí tò mò và cảm xúc mãnh liệt. Họ yêu con người, cuộc sống và công việc một cách tự nhiên.

Tính quyết đoán và năng lực thực hiện thì khác. Những nhân viên mới vào nghề hiếm khi thể hiện được những phẩm chất này, thậm chí là cả những quản lý cấp trung. Nhưng người thầy tốt nhất cho hai phẩm chất trên là thực tế. Vì tính quyết đoán và năng lực điều hành là sản phẩm của sự tự tin. Bạn có thể nói có hoặc không tốt hơn nhiều khi bạn thực hành điều đó vô số lần, và tận mắt chứng kiến hiệu quả của tính quyết đoán.

Tương tự như vậy, chỉ sau khi kinh qua những thử thách thực tế, các quản lý mới thực sự cảm nhận được sức mạnh của việc hành động thật nhanh, cam kết trách nhiệm và tạo ra kết quả. Họ cũng có thể trải nghiệm tác hại của sự xao lãng công việc, một sai lầm mà các lãnh đạo thành công không lặp lại lần hai.

Vậy thì lãnh đạo là bẩm sinh hay do rèn luyện? Câu trả lời, có lẽ không khiến nhiều người ngạc nhiên, là cả hai. Chiến lược tốt nhất của doanh nghiệp vì thế là tuyển những người có thái độ tích cực, khả năng truyền cảm hứng và tràn trề đam mê. Sau đó giúp họ rèn luyện hết mình để phát triển tính quyết đoán và năng lực điều hành.

Theo Trí Thức Trẻ/Linkedin